Ženske studije i istraživanja i Organizacija …IZ KRUGA – VOJVODINA, organizovale su sastanak povodom obeležavanja Međunarodnog dana žena. Sastanak je održan 6. marta 2021. godine, od 11 do 15 časova u prostorijama Organizacije …IZ KRUGA – VOJVODINA.
Na sastanku je predstavljen istraživački projekat Šta žene od 65+ (ne) mogu u Srbiji danas, koji realizuju Ženske studije i istraživanja iz Novog Sada i Ekumenska inicijativa žena iz Omiša (Hrvatska), u periodu od 1. februara 2020. do 30. aprila 2021. godine.
Cilj istraživanja je prikupljanje i analiza potencijala, resursa i postignuća starijih žena, kao i različitih vidova diskriminacije kojima su izložene u svakodnevnom životu, čime se potvrđuje da je diskriminacija opšta pojava za različite grupe starijih žena. Rezultat istraživačkog rada je knjiga Starost i rod u vremenu i prostoru – Šta žene od 65+ (ne) mogu u Srbiji danas, urednice Margarete Bašaragin. Knjiga je posvećena prof. dr Slobodanki Markov, začetnici teme o rodu i starima na Ženskim studijama i istraživanjima.
Istraživanje pomoću onlajn upitnika Šta žene od 65+ (ne) mogu u Srbiji danas sprovela je Daša Duhaček, a analizu rezultata dale su Margareta Bašaragin, u radu pod nazivom Ne brini, godine su samo broj – Ejdžizam i seksizam u medijskom diskursu: TV reklame i antiejdž novinski oglasi i Svenka Savić, u radu pod nazivom Jezik i starost u interakciji.
– Cilj istraživanja je prikaz stava starijih žena o ljudskim pravima, ženskim ljudskim pravima i diskriminaciji kao odnosu prema starijoj osobi, izloženosti diskriminaciji kroz lično iskustvo, te kako ih ovo viđenje određuje u shvatanju svojih potencijala. Hipoteza je da starije (obrazovane) žene prepoznaju diskriminaciju po osnovu starosti, jer je to deo ličnog iskustva, ali ne i višestruku diskriminaciju – rodnosti, starosti i nacionalne pripadnosti, što je inače deo obrazovanja –kaže Daša Duhaček.
– Istraživanje je imalo za cilj dekonstruisanje koncepta starosti i starenja žena u reklamnom diskursu i ukazivanje na oblike diskriminacije starijih žena, na osnovu analize televizijskih reklama u Srbiji danas, te predstavljanje preporuka za njihovo prevazilaženje. Starije osobe se retko pojavljuju u sadržajima tv reklama i to u stereotipnim ulogama, a metod intersekscije otkriva da su starije žene dvostruko diskriminisane – po rodu i starosti. Zaključujem da se malo pažnje u reklamnom i medijskom diskursu posvećuje temi starosti, iskustvu i potencijalima starijih žena – kaže Margareta Bašaragin.
– Cilj rada jeste prikaz kontinuiteta diskriminatorne jezičke (simboličke) prakse za pojam starica (baba – stara žena) i da ponudi jedan mogući način prevazilaženja takvog diskriminatornog stanja danas kod nas. Osnovna hipoteza je da formiranje jezičkih stereotipa prema starijim osobama, prema starijoj ženi posebno, postoji u međusobnoj povezanosti sa poimanjem starije osobe u društvu. Ako promenimo jezičku praksu, da li možemo promeniti ili smanjiti negativno stereotipno mišljenje? U zaključku je predlog promene postojeće jezičke prakse prema starijim ženama, tako da šira društvena zajednica prepozna potencijale (visoko)obrazovanih starijih žena i afirmiše ih, čime obezbeđuje da se više poštuje obrazovanje žena i njihova rodna dimenzija – kaže profesorka emerita Svenka Savić.
Nakon predstavljenih sažetaka istraživanja, Sanja Kojić Mladenov ispred Muzeja Savremene umetnosti Vojvodine iz Novog Sada, predstavila je Prikaz starijih žena u vizuelnoj umetnosti.
– Rad se bavi istraživanjem načina prikazivanja starijih žena u vizuelnoj umetnosti, kako bi se ukazalo na položaj, mesto i ulogu žene koju društvo deklariše kao staru, kao i na mehanizme koji utiču na kreiranje njene marginalizovane pozicije, isključivanja iz zajednice, kreiranja predrasuda i tabua. Ukoliko se promeni način prikazivanja starosti, starenje će se posmatrati u pozitivnom svetlu – kaže Sanja Kojić Mladenov.
Projekat je sproveden u cilju uvođenja tema roda i starosti/starenja u akademske ženske studije, kao važan segment feminističkog obrazovanja kod nas danas.
Staša Zajović, ispred Organizacije Žene u crnom iz Beograda, završila je sastanak govoreći o važnosti solidarnosti u doba korone.
– Tokom vanrednog stanja proglašenog zbog pandemije korona virusa u Srbiji, Žene u crnom organizovale su niz aktivnosti uzajamne podrške i solidarnosti, da bi nakon njegovog ukidanja organizovale susrete sa svojim aktivistkinjama. Prikupljena iskustva svedoče o izazovima aktivizma, posledicama pandemije na ekonomsko-socijalnom nivou, etici brige, alternativama, odnosno, strategijama otpora na ličnom nivou, učincima represivnih mera režima, odgovornosti države, (zlo)upotrebi pandemije i vanrednog stanja na političkom planu – zaključila je Staša Zajović.
Fotografkinja: Maja Tomić
